DİSK, mevcut asgari ücretin alım gücündeki dramatik düşüşe ve düşük ücret politikalarına sert eleştiriler getirdi.
📈 DİSK'in Somut Önerisi: KB GSYH'ye Endeksleme
DİSK, milyonlarca işçiyi ilgilendiren asgari ücretin belirlenme sürecine yönelik yapısal bir değişiklik önerdi.
-
Yapısal Talep: Asgari ücretin, uluslararası standartlara uygun olarak, Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'nın (KB GSYH) belirli bir oranına endekslenmesi talep edildi.
-
Oran Vurgusu: DİSK, asgari ücretin KB GSYH'nin yüzde 60'ı seviyesinden az olmaması gerektiğini belirtti. Örneğin, 2025 yılı aylık ortalama KB GSYH beklentisi 60 bin TL ise, net asgari ücretin en az 36 bin TL (yüzde 60'ı) olması gerektiği ifade edildi.
👨👩👧👦 Yoksulluk Sınırı ve Haneler
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, yaptığı açıklamada asgari ücretin sadece tek bir bireyin değil, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin de geçim şartlarını dikkate alması gerektiğini vurguladı:
-
İki Kişi Kuralı: Çerkezoğlu, iki kişinin çalıştığı bir hanede, haneye giren toplam ücretin yoksulluk sınırı kadar olması gerektiğini, asgari ücretin de buna göre belirlenmesini talep etti.
-
Mevcut Durum: "Bugün bir ailede anne, baba ve iki çocuk çalışsa bile ailenin geliri yoksulluk sınırının altında kalıyor. Açlık sınırı 30 bin liraya dayandı, yoksulluk sınırı 90 bin lirayı çoktan aştı" ifadeleriyle durumun ciddiyetini ortaya koydu.
📉 İşçi 22 Cumhuriyet Altını Kaybetti!
DİSK'in raporunda, asgari ücretin yıllar içindeki değer kaybına ilişkin çarpıcı veriler yer aldı:
-
Altın Kaybı: Asgari ücretli, 2005 yılından bu yana tam 22 Cumhuriyet altını kaybetti. 2005'te yıllık asgari ücretle 31,5 Cumhuriyet altını alınabilirken, 2025 Kasım'da bu rakam sadece 9,5 Cumhuriyet altınına düştü.
-
Avrupa'da Durum: Türkiye'deki işçi sınıfının, 2015 yılında kendisinden daha düşük Euro bazlı asgari ücrete sahip 14 Avrupa ülkesi varken, 2025 yılında sadece Arnavutluk ve Bulgaristan'ın gerisinde kaldığı belirtildi.
📝 DİSK'in Diğer Önemli Talepleri
DİSK, asgari ücretin insanca yaşam standardını karşılaması için şu temel talepleri öne sürdü:
-
Yüksek Enflasyon: Enflasyon tek haneye düşene kadar asgari ücret yılda en az iki kez güncellenmelidir.
-
Hedef Enflasyon Dayatması: Asgari ücret artışında "hedeflenen enflasyon" değil, geçim şartları esas alınmalıdır.
-
Prim Desteği: İşverenlere sağlanan SGK prim desteği, aynı oranda işçilere de sağlanmalı, sosyal güvenlik primlerinin desteklenen kısmı Hazine tarafından karşılanarak net ücretler artırılmalıdır.
-
Emekli Aylığı: En düşük emekli aylığı, asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir.