Neden Sonuç Cümlesi Nedir?
Neden-sonuç cümleleri, bir olayın veya durumun ortaya çıkış gerekçesi (neden) ile bu gerekçenin doğurduğu neticeyi (sonuç) bir arada sunan cümlelerdir.
-
Neden (Sebep): Bir olayı ya da durumu ortaya çıkaran temel gerekçe.
-
Sonuç (Netice): Nedenin ardından meydana gelen yeni olay veya durum.
Bu cümle yapılarında, yargıların birbirine bağlanması için genellikle için, çünkü, diye, -dığından, -den/dan gibi ekler ve bağlaçlar kullanılır.
Neden-Sonuç ve Amaç-Sonuç Arasındaki Fark
Sebep-sonuç cümleleri, sıklıkla amaç-sonuç cümleleriyle karıştırılır. Bu ayrımı yapmak için cümledeki eylemin gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilmelidir:
| Cümle Türü | Kontrol Sorusu | Kontrol Sözcüğü | Örnek |
| Neden-Sonuç | Neden? / Niçin? | Amaç yok. | Çok çalıştığı için sınavı kazandı. (Çalışma gerçekleşmiş.) |
| Amaç-Sonuç | Hangi amaçla? | Amacıyla | Sınavı kazanmak için çok çalıştı. (Kazanma amacı henüz gerçekleşmedi.) |
Pratik Yöntem: Bir cümleye "Niçin?" sorusu sorulduğunda yanıt alınıyorsa, o cümle büyük ihtimalle Neden-Sonuç cümlesidir.
Örnek Neden-Sonuç Cümleleri
Konuyu pekiştirmek için günlük dilde sıkça karşılaşılan neden-sonuç cümlelerinden bazı örnekler:
-
Çok düzenli çalıştığı için sınavda başarılı oldu.
-
Açlıktan kan şekeri düştüğünden bayıldı.
-
Canı acımış olacak ki, gizli gizli ağlıyordu.
-
Güneşe karşı alerjisi bulunduğundan dışarı çıkmak istemiyordu.
-
Yağmur yağdığı için yanına şemsiyesini aldı.
-
Bu kumaşı almam çünkü kaliteli gözükmüyor.
-
Kızdığı için doğru düşünemiyordu.
Bağlaçsız Örnek: Bazı durumlarda, bağlaç veya ek kullanılmadan da neden-sonuç ilişkisi kurulabilir:
-
Her gün antrenman yaptı ve sonunda maçı kazandı. (Antrenman, kazanmanın sebebidir.)