Kuva-yı Milliye ruhunun Ege'deki önderi olan Yörük Ali Efe'nin hayatı ve Millî Mücadele'deki rolü, bugün hala türkülere ve efsanelere konu olmaktadır.
Yörük Ali Efe'nin Hayatı ve Dağlara Çıkışı
1895 yılında Aydın'ın Sultanhisar ilçesinde doğan Yörük Ali Efe, Sarıtekeli Yörük Aşireti'ne mensuptur. Genç yaşta Efe'lik yoluna giren Ali Efe, kısa sürede bölgede nam saldı.
-
Efelik Kariyeri: Henüz 17 yaşındayken Alanyalı Molla Ahmet Efe'nin grubuna katıldı ve kısa sürede ikinci adam oldu. Molla Ahmet Efe'nin ölümünün ardından, henüz 19 yaşındayken grubun liderliğini üstlenerek Yörük Ali Efe adıyla anılmaya başlandı.
-
Halk Desteği: Dağlarda bulunduğu süre boyunca ezilenin ve güçsüzün yanında yer alması sayesinde halkın sevgi ve desteğini kazandı.
⚔️ Kurtuluş Savaşı'ndaki Öncü Rolü: Malgaç Baskını
15 Mayıs 1919'da İzmir'in işgali ve ardından Yunan kuvvetlerinin Aydın'a doğru ilerlemesi üzerine Yörük Ali Efe, vatanın işgaline kayıtsız kalmadı ve Millî Mücadele saflarına katıldı.
-
Malgaç Baskını (16 Haziran 1919): Efe'nin önderliğindeki Kuva-yı Milliye kuvvetleri, Sultanhisar yakınlarındaki Malgaç Köprüsü'nde bulunan Yunan karakoluna bir baskın düzenledi. Bu baskın, Kurtuluş Savaşı'nda Yunan birliklerine karşı yapılan ilk düzenli ve başarılı baskın olarak tarihe geçti.
-
Etkisi: Malgaç Baskını, düşmanda büyük paniğe yol açarak Nazilli'deki Yunan kuvvetlerinin Aydın istikametine çekilmesine neden oldu. Baskın, o güne kadar umutsuzluk yaşayan Ege halkına büyük moral verdi ve bölgedeki diğer efelerin de Kuva-yı Milliye saflarına katılımını hızlandırdı.
-
Düzenli Orduya Katılım: Batı Cephesi'nde düzenli ordunun kurulmasıyla Yörük Ali Efe kuvvetleri, 37. Alay ismini alarak 57. Tümen'e katıldı ve Millî Aydın Cephesi Komutanı olarak görev yaptı. Büyük Taarruz sonrasında ordunun İzmir'e ilerleyişinde önemli görevler üstlendi.
Savaş Sonrası Hayatı ve Vasiyeti
-
İstiklâl Madalyası: Millî Mücadele'deki hizmetlerinden dolayı TBMM tarafından Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile ödüllendirildi.
-
Son Yılları: Savaş sona erdiğinde çetesini dağıttı ve Yenipazar'ın Kavaklı köyüne yerleşerek Yörük soyadını aldı. Ne yazık ki, 1951 yılında İzmir'de geçirdiği talihsiz bir tramvay kazasında bacaklarını kaybetti ve aynı yıl tedavi gördüğü Bursa'da vefat etti.
-
Vasiyeti ve Müze: Vasiyeti üzerine "Halkı iyidir, toprağı sever. Ben orada rahat ederim" dediği memleketi Yenipazar'da toprağa verildi. Yenipazar'daki evi, Kültür Bakanlığı tarafından restore edilerek Yörük Ali Efe Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.