Bu evreler yaklaşık 29,5 günlük bir periyotla tekrarlanır. Ancak, Ay'ın evreleri sürekli değişirken, Dünya'dan görünen yüzeyi her zaman aynı kalır. Bu durum, yüzeyin görünen kısmının %50'ye çok yakın bir oranda sabit kalması anlamına gelir.
Peki, Ay neden sürekli olarak bize hep aynı yüzünü gösterir? Bu ilginç durumun bilimsel sebebi, Dünya üzerinde gelgitlerin oluşmasına neden olan kütleçekimi kuvvetleridir.
Gelgit Kuvvetleri Sadece Okyanusları Değil, Ay'ı da Etkiler
Bu senkronize dönüşün (kilitleme) anahtarı, Güneş ve Ay'ın kütleçekimi sebebiyle Dünya ve Ay sistemi üzerinde oluşan gelgit kuvvetleridir.
-
Gezegenin Deformasyonu: Gelgit kuvvetleri sadece okyanus sularını değil, Dünya'nın ve Ay'ın tüm kütlesini etkiler. Karalar okyanuslar kadar akışkan olmasa da, gezegen kütleçekimi etkisiyle hafifçe deforme olur.
-
Ay'ın Ovalleşmesi: Üzerinde hiçbir kuvvet yokken mükemmel bir küre olması beklenen bir uydu, gezegeninin kütleçekiminin etkisiyle zaman içinde hafifçe ovalleşir (Dünya'nın gelgitler sırasında aldığı şekle benzer).
-
Kararlı Hale Geçiş: Kütleçekimi, sistemin en kararlı olduğu durumu yaratmaya çalışır. Bu kararlı durum ise, Ay'ın kütleçekimi nedeniyle şişkinleşen kısımlarından birinin her zaman gezegene dönük olduğu durumdur.
Bu kuvvetler, milyarlarca yıl boyunca Ay'ın dönüş hızını yavaşlatarak, kendi ekseni etrafındaki dönüş süresi ile Dünya etrafındaki yörünge süresini eşitlemiştir. Sonuç olarak, Ay'ın yörüngesel hızı ve kendi etrafındaki dönüş hızı tam olarak aynıdır ve bu da bize Ay'ın hep aynı yüzünü görme durumunu ortaya çıkarır. Bu olay, diğer gezegenlerin pek çok uydusunda da gözlemlenen yaygın bir fenomendir.