Pankreas Kanseri Nedir?
Pankreas, midenin hemen arkasında yer alan ve yaklaşık 15 cm uzunluğunda olan hayati bir organdır. İki temel görevi vardır:
-
Ekzokrin Fonksiyon: Sindirime yardımcı olan enzimleri ince bağırsağa salgılamak. (Kanserlerin çoğu bu bölgedeki kanallarda başlar ve adenokarsinom olarak adlandırılır.)
-
Endokrin Fonksiyon: Kan şekerini düzenleyen insülin ve glukagon gibi hormonları üretmek.
Pankreas kanseri, pankreas hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalarak kötü huylu tümör oluşturmasıdır.
En Yaygın Pankreas Kanseri Belirtileri
Pankreas kanseri erken evrelerde sessiz ilerlese de, hastalık ilerledikçe görülen ve dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
-
Sarılık: Göz aklarında ve ciltte sararma (kanser safra yolunu tıkadığında görülür).
-
Ağrı: Üst karın bölgesinde başlayıp sıklıkla sırta vuran inatçı ağrı.
-
Sindirim Sorunları: Şişkinlik, hazımsızlık, bulantı ve kusma.
-
Kilo Kaybı: Açıklanamayan ve hızlı kilo kaybı.
-
Dışkı ve İdrar Değişiklikleri: Koyu renkli idrar ve açık/soluk renkli, yağlı dışkı.
-
Yeni Diyabet Başlangıcı: Özellikle ileri yaşta aniden başlayan diyabet.
🛡️ Risk Faktörleri ve Korunma
Pankreas kanseri riskini artıran önemli faktörler bulunmaktadır:
-
Sigara Kullanımı: Pankreas kanserlerinin %30'u sigara ile ilişkilendirilmektedir.
-
Diyabet: Diyabet hastalarında görülme olasılığı daha yüksektir.
-
Obezite ve Kötü Beslenme: Yüksek Vücut Kitle İndeksi (BMI) ve meyve/sebzeden fakir beslenme.
-
Kronik Pankreatit: Uzun süre tedavi edilmeyen pankreas iltihabı.
-
Yaş: İleri yaş.
🩺 Pankreas Kanseri Tedavisi Yöntemleri
Pankreas kanseri tedavisi, hastalığın evresine, tümörün büyüklüğüne ve yayılımına göre uzman doktorlardan oluşan multidisipliner bir kurul tarafından belirlenir.
| Tedavi Yöntemi | Uygulama Alanı |
| Cerrahi Girişim | Erken evre ve rezektabl (ameliyata uygun) tümörler. Whipple Ameliyatı (pankreas başı, safra yolu ve midenin bir kısmının çıkarılması) ve Distal Pankreatektomi (gövde/kuyruk çıkarılması) en sık kullanılan yöntemlerdir. |
| Kemoterapi | Ameliyat öncesi (tümörü küçültmek) veya sonrası (nüksü önlemek/geciktirmek) ile ileri ve metastatik evrelerde kullanılır. |
| Radyoterapi | Genellikle kemoterapi ile birlikte uygulanır (Kemoradyasyon). Tümörün küçülmesine veya yok olmasına yardımcı olabilir. |
| Nanoknife Ablasyon | Uzak metastazı olmayan ancak damar tutulumu nedeniyle ameliyat edilemeyen lokal-ileri evre hastalar için cerrahiye alternatif olabilir. |
Erken teşhis, pankreas kanserinde hayatta kalma oranını artıran en önemli faktördür. Bu nedenle yukarıdaki risk faktörlerine sahip kişilerin düzenli sağlık kontrollerini yaptırmaları büyük önem taşır.