Uzmanlar, bina altı fırınların deprem güvenliği üzerindeki potansiyel etkileri konusunda farklı görüşler sunuyor.
Bursa'nın Mudanya ilçesi Güzelyalı bölgesinde, Özhan Market karşısında yer alan "Ekmek Teknesi" adlı ekmek fırını, mahalle sakinlerinin ciddi şikayetlerine konu oluyor. Bina altında yüksek ısı üreten fırınların, zamanla beton ve kolonlarda genleşmeye ve esnemeye neden olduğu, bunun da bina sağlamlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği iddia ediliyor.
Yasalara Aykırılık ve Çevresel Endişeler
Bölge halkı, fırının sadece statik sorunlara yol açma potansiyelinden değil, aynı zamanda çevresel etkilerinden de şikayetçi. İddialara göre, fırın doğalgaz dönüşümü yapmamış olup odun gibi kimyasal maddeler yakıyor ve bacalara su bazlı filtre takmıyor. Bu durumun insan sağlığını hiçe saydığı belirtiliyor. Ayrıca, 2005 yılında yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik gereği, unlu mamuller üreten işyerlerinin ekmek üretmesinin yasak olduğu da hatırlatılıyor. Mahalle sakinleri, Mudanya Belediyesi ve Belediye Başkanı Deniz Dalgıç'ın bürokratlarının bu duruma neden göz yumduğuna dair ciddi şüpheleri olduğunu dile getiriyorlar.
Uzmanlardan Bina Altı Fırınlara Dair Farklı Görüşler
Konya Fırıncılar Odası Başkanı Vedat Honça, daha önce yaptığı açıklamalarda bina altlarına fırın yapılmasının uygun olmadığını belirtmişti. Honça, bu tür fırınlardaki sıcaklığın zamanla betondaki nesneleri ısıtıp soğutarak betonun "topraksı hale gelmesine" neden olduğunu ve bu görüşü Prof. Dr. Ahmet Ercan gibi bilim insanlarının da desteklediğini ifade etmişti. Honça, 24 Eylül 2010 tarihinde çıkarılan İş Yeri Açma Yönetmeliği'nde bina altlarına fırın yapılmasının öngörülmediğini vurgulayarak, kötü binalarda bulunan hijyenik olmayan fırınların ileriki dönemde tahliye edilmesi gerektiğini ancak esnaf mağdur edilmeden teknik çözümler bulunması gerektiğini belirtmişti.
Öte yandan, İnşaat Mühendisleri Odası ise, depremde çöken binaların tek nedeninin altındaki fırınlar olmadığına dikkat çekiyor. Odaya göre, bir deprem ülkesi olduğumuz ve depreme dayanıklı bina yapılması gerektiği önceliklidir. Projelerde dükkanın fırın olarak dizayn edilmemesine rağmen fırın olarak kullanılması veya kaçak yapılarda fırın bulunması risk teşkil eder. Ancak bu durumu sadece fırının yol açtığı ısıyla değerlendirmenin doğru olmadığını, beton kalitesiyle de ilgili olduğunu belirtiyorlar. Eğer bir yapı fırın olarak dizayn edilir ve yalıtımı gerektiği gibi yapılırsa bir sıkıntı olmayacağı görüşünü savunuyorlar.
Mudanya'daki bu fırınla ilgili iddialar, hem yerel yönetimlerin denetim sorumluluğunu hem de bina güvenliği ile ilgili daha geniş bir tartışmayı yeniden gündeme getiriyor.
