Demans Nedir?

Demans, halk arasında "bunama" olarak bilinir ve beyin hücrelerinin işlev kaybına uğramasıyla oluşan ilerleyici bir rahatsızlıktır. Düşünme, hafıza, muhakeme ve konuşma gibi bilişsel becerilerde ciddi gerilemeye neden olur. En yaygın türü Alzheimer hastalığıdır.

Demans Belirtileri Nelerdir?

Demansın başlıca belirtileri arasında şunlar bulunur:

Demans Türleri

  1. Alzheimer Hastalığı – En sık rastlanan demans türüdür.

  2. Lewy Cisimcikli Demans – Halüsinasyon ve motor semptomlarla karakterizedir.

  3. Vasküler Demans – Beyin damarlarındaki hasarlardan kaynaklanır.

  4. Frontotemporal Demans – Genellikle kişilik ve davranış değişiklikleri ile seyreder.

  5. Parkinson’a Bağlı Demans – İleri evre Parkinson hastalarında görülür.

Demans Evreleri

  • Erken Evre: Unutkanlık, zamanı karıştırma.

  • Orta Evre: Günlük yaşam aktivitelerinde bozulma, kişisel bakımda zorluk.

  • İleri Evre: Tanıdıkları tanıyamama, yutma güçlüğü, fiziksel düşkünlük.

Alzheimer ve Demans Arasındaki Fark

Alzheimer, demansın en yaygın nedenidir. Demans bir "şemsiye" terimdir; Alzheimer ise bu şemsiyenin altındaki hastalıklardan biridir.

Demans Neden Olur?

  • Alzheimer hastalığı

  • Beyin damar tıkanıklığı ve kanamaları

  • Parkinson, Huntington gibi nörolojik hastalıklar

  • Alkol ve madde kullanımı

  • B12 vitamini eksikliği, tiroid bozuklukları

Demans Nasıl Teşhis Edilir?

  • Mini Mental Test

  • MR ve BT gibi nörogörüntüleme yöntemleri

  • Nöropsikolojik testler (Bellek, dikkat, planlama değerlendirilir)

Demans Nasıl Tedavi Edilir?

  • İlaç Tedavisi: Kolinesteraz inhibitörleri, memantin.

  • Destekleyici Bakım: Uyku düzeni, egzersiz, güvenli çevre.

  • Rehabilitasyon: Psikoterapi, zihinsel aktiviteler, sosyal destek.

Demans Önlenebilir mi?

Tam olarak önlenemese de yaşam tarzı değişiklikleri ile risk azaltılabilir:

  • Sağlıklı beslenme (Akdeniz diyeti)

  • Fiziksel ve zihinsel egzersizler

  • Sigara ve alkolü bırakma

  • Kalp-damar sağlığına dikkat

Sık Sorulan Sorular

Demans ölümcül müdür?

Evet, ileri evre demans komplikasyonları nedeniyle ölümcül olabilir.

Demans ne kadar sürede ilerler?

Hastalığın türüne, kişisel sağlık durumuna göre değişmekle birlikte yıllar içinde ilerler.

Genç yaşta demans olur mu?

Nadir de olsa genç yaşta da demans görülebilir. Genetik faktörler burada önemlidir.

Demanslı hasta neden halüsinasyon görür?

Özellikle Lewy cisimcikli demans gibi türlerde beynin algı merkezleri etkilenir, bu nedenle halüsinasyonlar oluşabilir.

Not: Demans şüphesi olan kişiler mutlaka bir nöroloji veya psikiyatri uzmanına başvurmalı ve gerekli tetkikleri yaptırmalıdır.