Bu değişiklikler, kamuoyunda tartışmalara neden olmuş ve hayvan hakları savunucuları tarafından eleştirilmiştir.
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, Türkiye'de hayvan haklarını korumaya yönelik temel yasal düzenlemedir. 24 Haziran 2004'te kabul edilen ve 1 Temmuz 2004'te yürürlüğe giren bu kanun, hayvanların rahat yaşamalarını sağlamak, onlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek ve acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını amaçlamaktadır.
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Nedir?
Bu kanun, hayvanların yaşam haklarını güvence altına alarak, onların refahını ve korunmasını hedefler. Kanun kapsamında, hayvanlara kötü muamele, işkence ve eziyet yasaklanmış; hayvanların barınma, beslenme ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanması yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, sahipsiz hayvanların kısırlaştırılması, aşılanması ve rehabilite edilerek doğal yaşam alanlarına geri bırakılması esas alınmıştır.
Neden İptal Edilmedi?
2024 yılında, sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeler içeren 7527 sayılı yeni bir kanun yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, sahipsiz hayvanların toplanarak barınaklara yerleştirilmesi ve belirli şartlar altında uyutulmasını öngörmektedir. Bu düzenleme, hayvan hakları savunucuları ve bazı siyasi partiler tarafından eleştirilmiş ve Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusu yapılmıştır.
Ancak, Anayasa Mahkemesi, 7527 sayılı kanunun iptal istemini reddetmiştir. Mahkeme, kanunun Anayasa'ya aykırı olmadığına ve kamu yararı gözetilerek hazırlandığına hükmetmiştir. Bu nedenle, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu yürürlükten kaldırılmamış, ancak yeni düzenlemelerle bazı hükümleri değiştirilmiştir.
Öne Çıkan Değişiklikler
-
"Yakala-Kısırlaştır-Sal" Yönteminin Kaldırılması: Sahipsiz hayvanların kısırlaştırıldıktan sonra doğal yaşam alanlarına bırakılması uygulaması sona erdirilmiştir.
-
Barınak Tanımının Değiştirilmesi: Barınaklar, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği tesisler olarak tanımlanmıştır.
-
Ötanazi Uygulaması: Tehlikeli, bulaşıcı hastalığı olan veya sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara ötanazi uygulanabileceği hükme bağlanmıştır.
-
Belediyelerin Sorumluluğu: Büyükşehir belediyeleri ve nüfusu 25.000'i aşan belediyelere hayvan bakımevleri kurma yükümlülüğü getirilmiştir.
Kamuoyunun Tepkisi
Yeni düzenlemeler, hayvan hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları tarafından eleştirilmiştir. Özellikle, sahipsiz hayvanların öldürülmesinin önünü açan hükümler, yaşam hakkı ihlali olarak değerlendirilmiştir. Ankara Barosu ve Türkiye Barolar Birliği gibi kurumlar, düzenlemelerin uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirtmiş ve iptal edilmesi gerektiğini savunmuştur.
Sonuç
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, hayvan haklarını koruma amacıyla yürürlüğe girmiştir. Ancak, 2024 yılında yapılan değişikliklerle bazı hükümleri değiştirilmiş ve yeni uygulamalar getirilmiştir. Bu değişiklikler, kamuoyunda tartışmalara neden olmuş ve hayvan hakları savunucuları tarafından eleştirilmiştir. Anayasa Mahkemesi'nin iptal istemini reddetmesiyle birlikte, yeni düzenlemeler yürürlükte kalmaya devam etmektedir.
