Bu mektuplar, sadece dini tebliğ değil, aynı zamanda diplomatik nezaketin bir parçası olarak kabul edilir.

Özellikle Umman'a gönderilen davet mektubu, Amr ibn el-As aracılığıyla Umman hükümdarlarına (Ceyfer ve Abd kardeşlere) iletilmiştir. Mektubun amacı, yöneticileri barışçıl yollarla İslam'a davet etmekti. Bu çağrıya olumlu yanıt veren Umman, savaşsız bir şekilde İslam’a geçen ilk ülkelerden biri olmuştur. Bu da İslam’ın yalnızca savaşla değil, tebliğ ve barış yoluyla da yayıldığını göstermektedir.

Peygamber'in duası: Hz. Muhammed’in, İslam'ı kabul eden Umman halkına dış tehditlerden uzak kalmaları için dua ettiği rivayet edilir. Bu da mektubun sadece dini değil, toplumsal huzur açısından da önem taşıdığını gösterir.

Bugün bu mektup, Umman Ulusal Müzesi'nde sergilenmekte ve İslam’ın diplomatik tarihine ışık tutan önemli bir belge olarak kabul edilmektedir.

Hz. Muhammed’in İslam’a Davet Mektupları

628-629 yıllarında (Hicri 6-7) Hz. Muhammed, Hudeybiye Antlaşması’nın ardından Medine’nin dışına yönelerek İslam’ı evrensel düzeyde tebliğe başladı. Bu amaçla büyük devletlerin liderlerine elçiler aracılığıyla mektuplar gönderdi. İşte o önemli mektuplar:

Bizans İmparatoru Herakleios’a

  • Elçi: Dıhye bin Halife el-Kelbî

  • Mektubun İçeriği: İslam’a davet, Müslüman olursa hem dünyada hem ahirette kurtuluşa ereceği, kabul etmemesi hâlinde halkının günahından da sorumlu olacağı bildirildi.

  • Sonuç: Herakleios mektubu saygıyla karşıladı, ama siyasi nedenlerle İslam’ı kabul etmedi.

Sasani (Pers) Hükümdarı Kisra (2. Hüsrev)

  • Elçi: Abdullah bin Huzafe es-Sehmi

  • Mektubun İçeriği: Aynı şekilde İslam’a davet içerir.

  • Sonuç: Kisra mektubu yırtıp hakaret etti. Hz. Muhammed bu duruma karşılık, “Mektubumu parçaladığı gibi Allah da onun devletini parçalayacaktır” dedi. Gerçekten de Kisra kısa süre sonra oğlu tarafından öldürüldü.

    Mütevazı: TDK'ye Göre Doğru Yazılışı
    Mütevazı: TDK'ye Göre Doğru Yazılışı
    İçeriği Görüntüle

Habeş Kralı (Necaşi) Ashame

  • Elçi: Amr bin Ümeyye ed-Damrî

  • Mektubun İçeriği: Necaşi zaten Müslümanlara Mekke’de zulüm edildiğinde onları kabul etmişti. Mektupta İslam’a davet ve Hz. İsa’nın hakikati yer aldı.

  • Sonuç: Necaşi İslam’ı kabul etti, Müslüman oldu ve Hz. Peygamber onun için gıyabi cenaze namazı kıldı.

Mısır Valisi Mukavkıs (Kıptî hükümdarı)

  • Elçi: Hatib bin Ebi Beltea

  • Mektubun İçeriği: Barışçıl bir davet, hidayet çağrısı.

  • Sonuç: Mukavkıs İslam’ı kabul etmedi ama mektuba saygılı davrandı, hediyeler gönderdi. Hz. Peygamber’e Mâriye ve kardeşi Şîrîn adında iki cariye ile birlikte hekim ve binek hayvanları gönderdi. Mâriye’den İbrahim adında bir oğlu oldu.

Bahreyn Hükümdarı el-Münzir bin Sâvâ

  • Elçi: Alâ bin Hadramî

  • Sonuç: El-Münzir İslam’ı kabul etti. Halkın bir kısmı da Müslüman oldu. Hz. Muhammed, onu valilikte bıraktı.

Umman Valileri Ceyfer ve Abd bin Cülendâ

  • Elçi: Amr bin el-Âs

  • Sonuç: Kardeşler uzun görüşmeler sonrası İslam’a girdiler. Umman, savaşsız fethedilen bölgelerden biri oldu.

Genel Değerlendirme

  • Bu mektuplar İslam’ın barışçıl yayılmasını, diplomatik nezaketini ve evrenselliğini gösteren çok önemli belgelerdi.

  • Mektupların çoğu hâlâ çeşitli müzelerde korunmakta ve İslam tarihinde dönüm noktası olarak kabul edilmektedir.