Küresel otomotiv sektöründe büyük beklentilerle yola çıkan ve Çin pazarında önemli yatırımlar gerçekleştiren GAC-FCA ortaklığı, Çin’in Hunan Eyaleti’ndeki Changsha Orta Halk Mahkemesi kararıyla resmen iflas etti. Çin merkezli Guangzhou Automobile Group Co., Ltd (GAC) ile Fiat Chrysler Automobiles (FCA) arasında 15 yıl önce kurulan ortak girişim, yıllar süren mali çöküş ve yönetim krizlerinin ardından tarihe karıştı.
Mart 2010’da "GAC Fiat" adıyla kurulan şirket, yaklaşık 17 milyar yuan (yaklaşık 2.3 milyar dolar) yatırım alarak Çin otomotiv pazarında faaliyet göstermeye başlamıştı. İlk dönemde Fiat Viaggio ve Freemont gibi modellerle pazara giren girişim, Çin’in yükselen otomotiv sektöründe yerli üretim Jeep markasıyla büyük çıkış yapmayı hedefledi.
2015 yılında şirketin adı GAC-FCA olarak değiştirilirken, bu dönemde Jeep markasına odaklanıldı. Çin’de banttan indirilen ilk Jeep Cherokee, markanın pazardaki yerini güçlendirdi. 2017 yılına gelindiğinde, GAC-FCA 205 bin adetlik satış rakamıyla Çin’de faaliyet gösteren ortak girişimli otomotiv şirketleri arasında en hızlı büyüyen marka unvanını elde etti.
Ancak başarı kısa sürdü. 2018’den itibaren satışlar ciddi oranda düşmeye başladı. 2018’de 125 bin adet olan satış sayısı, 2021 yılına gelindiğinde yalnızca 20 bin adede geriledi. GAC ve FCA’nın çatı şirketi olan Stellantis tarafından yapılan yaklaşık 4 milyar yuanlık (580 milyon dolar) mali takviyeye rağmen, düşüş önlenemedi.
Kritik kırılma ise 2022 yılında yaşandı. Stellantis, GAC’ın onayı olmadan ortaklıktaki hisselerini yüzde 50’den yüzde 75’e çıkarmak istediğini açıkladı. Bu hamle, GAC tarafından kamuoyu önünde reddedildi. Gerginlik giderek tırmandı ve aynı yıl temmuz ayında iki şirket ortak girişimi resmen sonlandırdıklarını duyurdu. Bu kararın ardından Çin’de Jeep üretimi tamamen durduruldu ve marka sadece ithalat yoluyla satışa sunulmaya başladı.
2025 yılına gelindiğinde, Çin mahkemesi tarafından şirketin borçlarını yeniden yapılandıramadığı gerekçesiyle resmi iflas kararı verildi. Böylece dev ortaklık, finansal ve yönetimsel anlaşmazlıklar sonucunda 15 yıllık bir sürecin ardından hukuki olarak da sona ermiş oldu.
GAC-FCA’nın iflası, Çin gibi dinamik ve rekabetin yoğun olduğu bir pazarda bile global devlerin sürdürülebilir başarı sağlayamayabileceğini ortaya koyarken, uluslararası ortaklıkların güçlü bir strateji, uyumlu yönetim ve piyasa istikrarı olmadan uzun ömürlü olamayacağını bir kez daha gösterdi.
