Ancak vücut için hayati önemi olan bu madde, kanda olması gerekenden daha yüksek seviyelere ulaştığında ciddi sağlık sorunlarına, özellikle kalp ve damar hastalıklarına yol açabilir.

Kolesterol Çeşitleri ve Vücuttaki Görevleri

Kolesterol, kanda proteinler aracılığıyla taşınır ve başlıca iki ana gruba ayrılır:

  • LDL (Kötü) Kolesterol: Düşük yoğunluklu lipoprotein olarak da bilinen LDL, kolesterolü dokulara taşır ve zamanla atardamar duvarlarında birikerek plak oluşumuna ve damar sertliğine (ateroskleroz) neden olur. Yüksek LDL seviyeleri, kalp krizi ve felç riskini artırır.

  • HDL (İyi) Kolesterol: Yüksek yoğunluklu lipoprotein olan HDL, fazla kolesterolü dokulardan toplayarak karaciğere geri taşır ve vücuttan atılmasını sağlar. Yüksek HDL seviyeleri, kalp sağlığı için koruyucu etkiye sahiptir.

Yüksek Kolesterol Belirtileri Nelerdir?

Yüksek kolesterol genellikle sinsi bir durumdur ve başlangıçta belirgin bir belirti göstermeyebilir. Ancak damarlarda plak birikimi arttıkça çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir:

Yüksek Kolesterol Neden Olur ve Normal Değerleri Nedir?

Kolesterol seviyesini etkileyen en önemli faktörler yaşam tarzı ve genetik yatkınlıktır. Başlıca nedenler:

  • Hareketsiz yaşam tarzı ve egzersiz eksikliği

  • Obezite ve sağlıksız beslenme (doymuş ve trans yağ oranı yüksek gıdalar)

  • Ailesel yatkınlık (genetik faktörler)

  • Bazı hastalıklar (diyabet, tiroid ve böbrek hastalıkları)

İdeal Kolesterol Değerleri:

  • Toplam Kolesterol: 200 mg/dL altında

  • LDL (Kötü) Kolesterol: 130 mg/dL altında

  • HDL (İyi) Kolesterol: Erkekler için 40 mg/dL, kadınlar için 50 mg/dL üstünde

Uzmanlar, 20 yaşından itibaren her beş yılda bir kolesterol seviyesinin kontrol edilmesini önermektedir.

Kolesterol Nasıl Düşürülür? Yaşam Tarzı ve Beslenme İpuçları

Yüksek kolesterolle mücadelede en etkili yöntem yaşam tarzı değişiklikleridir.

  • Sağlıklı Beslenme: Kırmızı et, işlenmiş et ürünleri, tereyağı, margarin ve kızartmalardan uzak durulmalıdır. Yulaf, arpa, baklagiller, sebzeler, meyveler, ceviz, badem gibi kuruyemişler ve somon gibi yağlı balıklar bolca tüketilmelidir. Yumurta, içeriğindeki kolesterole rağmen, yapılan araştırmalara göre sağlıklı bireyler için günlük tüketimde büyük bir risk oluşturmaz ve birçok faydalı besin içerir.

  • Düzenli Egzersiz: Haftanın çoğu günü 30 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite yapmak (yürüyüş, koşu, yüzme vb.), iyi kolesterol (HDL) seviyesini yükseltir ve kötü kolesterolü (LDL) düşürmeye yardımcı olur.

  • Kilo Yönetimi: Fazla kilolardan kurtulmak, kolesterol seviyelerini kontrol altına almada önemli bir adımdır.

  • Sigara ve Stresten Kaçınma: Sigara ve stres, doğrudan kolesterol seviyelerini etkileyebilir ve kalp hastalığı riskini artırır.

Yaşam tarzı değişikliklerine rağmen kolesterol seviyeleri istenen düzeylere düşmezse, doktor kontrolünde ilaç tedavisine başlanması gerekebilir.