Klinik araştırmalar alanında son yıllarda önemli bir ivme kazanan Türkiye, dünyada bu alanda söz sahibi ülkeler arasında yer almaya başladı. Halihazırda ülke genelinde yürütülen 645 klinik araştırma bulunurken, bu çalışmaların büyük bölümü kanser tedavilerine odaklanıyor. Uzmanlara göre, klinik araştırmalar sayesinde son 10 yılda kanser tedavisinde sağkalım oranları %70’lere kadar çıktı.
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AIFD) tarafından paylaşılan verilere göre, klinik araştırmalar için yapılan toplam yatırım miktarı geçtiğimiz yıla göre %69 artarak 7 milyar TL’yi aştı. Bu artış, dolar bazında %22 yükseliş ile 520 milyon dolara ulaştı. Son beş yılın ortalama büyüme oranı ise %89,7 olarak kaydedildi.
Ankara Şehir Hastanesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Nahit Şendur, klinik araştırmaların sadece yeni tedaviler sunmakla kalmayıp, hastaların yaşam süresini ve kalitesini ciddi oranda artırdığını belirtti. Türkiye'de en çok araştırma akciğer ve meme kanseri üzerine yapılırken, pankreas kanseri konusunda ise araştırmalar daha sınırlı.
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi ve TÜSEB Türkiye Aşı Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Ateş Kara, Türkiye'nin DSÖ verilerine göre 2024 yılında dünyada tüm fazlarda yürütülen aktif klinik araştırma sayısında 10'uncu sırada olduğunu vurguladı. Bu başarıda, ülkenin güçlü sağlık kayıt sistemi, yüksek hasta çeşitliliği ve tecrübeli araştırma merkezleri etkili oldu.
Uzmanlar, klinik araştırmaların çok titiz ve bilimsel bir süreç olduğuna dikkat çekiyor. Bir molekülün faz 1’den ruhsat alana kadar olan yolculuğu oldukça zorlu. İstatistiklere göre bin molekülden yalnızca 1,5’i ruhsat alabiliyor. Bu süreçte en önemli etken ise gönüllü katılımcılar oluyor. Türkiye'de gönüllü sayısı 3 bin 437’ye ulaşmış durumda.
Yapılan değerlendirmelere göre Türkiye, sahip olduğu altyapı ve potansiyelle yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte bir klinik araştırma merkezi olmaya aday. Geliştirilen yeni tedavilerle hem hastaların hayat kalitesi artıyor hem de Türkiye bilimsel katkısıyla uluslararası alanda güçlü bir konuma yükseliyor.
