Venüs yüzeyinde tespit edilen dairesel yapılar, gezegenin yüzeyinin altında halen süregelen jeolojik hareketlilik olabileceğine işaret ediyor. ABD’li bilim insanlarının yaptığı araştırmalar, bu yapıların gezegenin iç dinamiklerine dair yeni ipuçları sunduğunu ortaya koydu. NASA’nın 1990’lı yıllarda gerçekleştirdiği Magellan misyonu verilerinden elde edilen bulgular, Venüs’teki “korona” adı verilen yapıların aktif süreçlerle ilişkili olabileceğini gösteriyor.
Dünya’daki gibi belirgin tektonik levhalar bulunmayan Venüs, buna rağmen yüzey altındaki erimiş manto materyalinin kabuğa baskı yaparak yüzeyde şekil değişimlerine neden olduğu bir gezegen olarak değerlendiriliyor. Bu baskının etkisiyle oluştuğu düşünülen koronalar, onlarca ila yüzlerce kilometre çapında, neredeyse dairesel biçimde yayılmış yüzey oluşumları olarak tanımlanıyor.
Bilim insanları, detaylı analizlerde Magellan verilerini modern modellerle karşılaştırarak 75 koronayı inceledi. Araştırmanın sonucunda, bu yapıların 52’sinin altında yüzeyi etkileyen sıcak manto materyali bulunduğu tespit edildi. Bu bulgular, Venüs’ün yüzeyinde jeolojik hareketlilik olasılığını güçlendiriyor.
Araştırmanın başyazarı NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden Gael Cascioli, bu yapıların günümüzde Dünya’da gözlemlenmediğini ancak Dünya’nın erken tarihinde tektonik levhalar oluşmadan önce benzer yapılar var olmuş olabileceğini ifade etti. Bu yönüyle Venüs’teki gelişmeler, gezegenimizin erken dönem jeolojik yapısını anlamak açısından da önemli bilgiler sağlayabilir.
Venüs’ün yüzey yapısı ve iç dinamikleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için NASA, VERITAS misyonunu 2031 yılı itibarıyla başlatmayı planlıyor. Bu görevle birlikte Venüs’ün yerçekimi ve topografik yapısı hakkında daha güncel veriler elde edilmesi hedefleniyor.
Araştırmanın sonuçları Science Advances dergisinde yayımlandı.
