Hemen her kan tahlilinde karşımıza çıkan RBC yani eritrosit testi, vücudumuzun enerji üretiminden nefes alışverişine kadar pek çok hayati fonksiyonu hakkında kritik ipuçları verir. "Eritrosit nedir?", "Eritrosit düşüklüğü halsizlik yapar mı?" gibi soruların yanıtlarını Memorial Sağlık Rehberi verileriyle sizler için derledik.
Eritrosit (RBC) Nedir?
Eritrositler, kana kırmızı rengini veren ve akciğerlerden aldıkları oksijeni vücudun en uç noktalarına taşıyan alyuvar hücreleridir. İçerdikleri hemoglobin proteini sayesinde oksijen ve karbondioksit transferini gerçekleştirirler. Sağlıklı bir yaşam için kandaki eritrosit miktarının belirli sınırlar içinde olması şarttır.
Eritrosit Testi Neden Yapılır?
Doktorlar, genellikle rutin check-up kontrollerinde veya aşağıdaki şikayetler görüldüğünde eritrosit (RBC) sayımı isterler:
-
Aşırı yorgunluk ve halsizlik.
-
Nefes darlığı.
-
Baş dönmesi ve baş ağrısı.
-
Ciltte solgunluk veya aşırı kızarıklık.
-
Göğüs ağrısı.
Eritrosit Düşüklüğü (Anemi) Ne Anlama Gelir?
Kanda eritrosit sayısının normalin altında olması durumuna anemi (kansızlık) denir. Dokulara yeterli oksijen gitmediği için vücut çabuk yorulur.
Eritrosit düşüklüğünün temel nedenleri:
-
Beslenme Eksiklikleri: Demir, B12 vitamini veya folik asit eksikliği.
-
Kan Kaybı: Şiddetli adet kanamaları, mide ülseri veya yaralanmalar.
-
Kronik Hastalıklar: Böbrek yetmezliği veya bazı kanser türleri.
-
Kemik İliği Sorunları: Kan hücrelerinin üretim merkezindeki aksaklıklar.
-
Hemoliz: Eritrositlerin normalden daha hızlı parçalanması.
Eritrosit Yüksekliği (Polisitemi) Neden Olur?
Eritrosit sayısının normalden fazla olması, kanın akışkanlığını azaltarak damar tıkanıklığı riskini artırabilir.
Eritrosit yüksekliğinin yaygın nedenleri:
-
Dehidrasyon: Vücudun aşırı susuz kalması (kanın yoğunlaşması).
-
Yüksek Rakım: Oksijenin az olduğu bölgelerde vücudun daha fazla oksijen taşıma çabası.
-
Sigara Kullanımı: Kandaki oksijen seviyesinin düşmesine bağlı olarak vücudun tepkisi.
-
Kalp ve Akciğer Hastalıkları: Vücudun kronik oksijen azlığını telafi etmeye çalışması.
-
Polisitemia Vera: Kemik iliğinin kontrolsüz hücre üretmesiyle seyreden bir hastalık.
Normal Eritrosit Değerleri Kaç Olmalı?
Eritrosit değerleri yaşa, cinsiyete ve tahlilin yapıldığı laboratuvarın referans aralığına göre değişebilir:
| Grup | Normal Değer Aralığı (milyon/µL) |
| Erkekler | 4.7 – 6.1 |
| Kadınlar | 4.2 – 5.4 |
| Çocuklar | 4.0 – 5.5 |
Not: Hamilelik sürecinde kan hacmi arttığı için eritrosit değerlerinde doğal bir düşüş gözlenebilir.
Test Öncesi Hazırlık Gerekli mi?
Eritrosit sayımı için genellikle kolunuzdaki bir damardan kan alınır. Tek başına RBC testi için açlık şartı aranmasa da, bu test genellikle tam kan sayımı (hemogram) ile birlikte yapıldığı için doktorunuz 8-12 saatlik açlık isteyebilir.




