Senaryosunu Levent Kazak’ın kaleme aldığı, yönetmenliğini Ezel Akay’ın üstlendiği ve başrollerinde Haluk Bilginer ile Beyazıt Öztürk’ün yer aldığı "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?" filmi, 2005 yılında vizyona girdi. Türk sinemasının önemli yapımlarından biri olan film, Anadolu’da gölge oyununun doğuşunu mizahi ve tarihsel bir dille anlatıyor.
Ezel Akay’ın “Anadolu Ortaçağ Üçlemesi”nin ilk filmi olan yapım, 13. ve 14. yüzyıl Anadolu’sunu, dönemin siyasal ve toplumsal yapısını merkezine alarak sahneye taşıyor. Bursa'nın Orhaneli ilçesinde çekilen film, dönemin atmosferini yansıtan detaylı sahne tasarımları ve güçlü oyunculuklarıyla dikkat çekiyor.
Tarihsel Gerçeklikler ve Kurgu Ayrımı
Film, 1312 yılında Anadolu beyliklerinin İlhanlılar'a karşı başlattığı ayaklanmaların gölgesinde geçiyor. Gerçekte Eşrefoğlu ile Demirtaş arasında doğrudan bir savaş yaşanmasa da, senaryoda bu çatışma sinematik etki amacıyla yansıtılmış. Aynı şekilde filmde önemli bir rol oynayan Pervâne Muineddin, aslında 1277 yılında öldürülmüştür. Filmdeki olaylar ise 1314 yılı civarında geçmektedir.
Filmde İlhanlı vezirlerinden Eretna Bey’in Anadolu valiliğine uzanan yükselişi de işlenmiştir. Eretna, ilerleyen yıllarda kendi adıyla anılacak Eretnaoğulları Beyliği'ni kurmuştur.
Gölge Oyununun Doğuşu ve Hacivat ile Karagöz’ün Ölümü
Filmde Hacivat ve Karagöz’ün halk üzerindeki etkileri ve mizahi eleştirileri, dönemin yöneticilerini rahatsız eder. Bu nedenle "fitne çıkardıkları" gerekçesiyle idam edilirler. Bu anlatım, halk arasında yaygın olan efsaneye dayanmaktadır. Gerçekte ise Hacivat ve Karagöz’ün yaşamı hakkında net bilgiler bulunmamaktadır.
