Toplumda her 100 kişiden birinde görülen bu durum, erken müdahale ile kontrol altına alınabilmektedir. Peki, kekemelik neden olur? "Kekemelik geçer mi?" İşte merak edilen tüm detaylar...
Kekemelik Nedir?
Kekemelik, konuşma akıcılığının ses, hece veya kelime tekrarları; seslerin uzatılması ya da konuşma sırasında yaşanan bloklarla (takılmalarla) kesintiye uğramasıdır. Genellikle 2-6 yaş arasındaki çocuklarda dil gelişimi sırasında ortaya çıkar.
Kekemelik Neden Olur?
Kekemeliğin tek bir nedeni yoktur; genellikle birden fazla faktörün birleşimiyle ortaya çıkar:
-
Genetik Faktörler: Ailesinde kekemelik öyküsü olan çocuklarda görülme riski daha yüksektir.
-
Nörolojik Nedenler: Konuşma ve dil merkezlerinin beyindeki işleyiş farklılıkları akıcılığı etkileyebilir.
-
Gelişimsel Süreçler: Çocuğun dil yeteneklerinin, ifade etmek istediklerini karşılayamadığı hızlı gelişim dönemlerinde tetiklenebilir.
-
Psikolojik Faktörler: Sanılanın aksine kekemeliğin temel nedeni korku veya travma değildir; ancak stres ve kaygı var olan kekemeliğin şiddetini artırabilir.
Çocuklarda Kekemelik: Ne Zaman Uzmana Başvurulmalı?
Birçok çocukta 2-5 yaş arasında görülen takılmalar "geçici (gelişimsel) kekemelik" olabilir. Ancak şu belirtiler varsa bir Dil ve Konuşma Terapisti'ne başvurulmalıdır:
-
Takılmalar 6 aydan uzun sürüyorsa.
-
Çocuk konuşurken yüzünde veya vücudunda gerginlik (göz kırpma, dudak titremesi) oluşuyorsa.
-
Çocuk konuşmaktan kaçınıyor veya utanıyorsa.
-
Takılmaların sıklığı giderek artıyorsa.
Kekemelik Tedavi Yöntemleri
Günümüzde kekemeliği tamamen "yok eden" sihirli bir ilaç veya yöntem yoktur; ancak konuşma akıcılığını artıran bilimsel terapiler mevcuttur:
-
Dil ve Konuşma Terapisi: En etkili yöntemdir. Kişiye nefes kontrolü, yumuşak başlangıçlar ve konuşma hızını ayarlama teknikleri öğretilir.
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Özellikle yetişkinlerde ve ergenlerde kekemeliğe eşlik eden sosyal kaygı ve "konuşma korkusu" ile başa çıkmak için kullanılır.
-
Aile Danışmanlığı: Çocuklardaki kekemelik tedavisinde ailenin çocuğa baskı yapmaması ve onu sabırla dinlemesi sürecin en kritik parçasıdır.
Kekemelik Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
-
Yanlış: "Korkunca kekeme oldu." -> Doğru: Korku sadece var olan yatkınlığı görünür kılabilir.
-
Yanlış: "Kekemeler zeki değildir." -> Doğru: Kekemelik ile zeka seviyesi arasında hiçbir bağ yoktur.
-
Yanlış: "Nefes al dersen düzelir." -> Doğru: Kişiye müdahale etmek gerginliği ve takılmayı artırır.
