Selâ, yüzyıllardır İslam toplumlarında dini bir çağrı, hatırlatma ve haberleşme aracı olarak kullanılan, manevi yönü güçlü bir uygulamadır. Minarelerden yankılanan bu içli sesleniş, genellikle Peygamber Efendimize (s.a.v.) salavat getirme ve Müslümanları ibadete davet etme amacı taşır.
Selâ Ne Zaman Okunur?
Selâ, başlıca şu durumlarda okunur:
-
Cuma günleri: Cuma ezanından yaklaşık bir saat önce okunarak Müslümanlara namazı hatırlatır.
-
Bayram günleri: Bayram namazlarından önce halkı camiye davet etmek amacıyla selâ verilir.
-
Cenazeler: Vefat eden bir Müslümanın ölüm haberini duyurmak ve cenaze saatini bildirmek için okunur.
-
Özel günler: Perşembe geceleri gibi bazı geleneksel günlerde de selâ okunarak dini atmosfer hatırlatılır.
Cenaze Selâsı ve Anlamı
Cenaze selâsı, bir kimsenin vefat ettiğini duyurmanın en bilindik yollarından biridir. Hüznü ve ölümün hakikatini hatırlatan bu selâ, Kur'an ayetleri ve hadislerle zenginleştirilir. “Her canlı ölümü tadacaktır” ve “Vakit geçmeden önce namaz kılınız” gibi ayet ve hadisler okunur. Böylece halk, ölüm gerçeğine hazırlanır ve dua etmeye teşvik edilir.
Selânın Tarihi ve Kökeni
Bazı kaynaklara göre selâ geleneği Fatımîler döneminde Mısır’da, bazılarına göre ise Emeviler devrinde Hz. Ömer’in torunu Abdülaziz tarafından başlatılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu, selâyı büyük bir ciddiyetle benimsemiş ve toplumsal bütünlük adına bu uygulamayı yaygınlaştırmıştır.
15 Temmuz’da Selânın Rolü
Türkiye'de 15 Temmuz hain darbe girişimi gecesinde selânın etkisi büyük olmuştu. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın talimatıyla tüm camilerden ezan ve selâ sesleri yükseldi. Bu ses, halkı birlik olmaya, uyanmaya ve meydanlara inmeye çağıran bir simge haline geldi. O gece selâ sadece bir dini çağrı değil, aynı zamanda birlik, direniş ve dirilişin sesi oldu.
Selâ Neden Önemlidir?
Selâ sadece bir sesleniş değil, aynı zamanda kültürel bir hafıza, manevi bir uyarıcı ve toplumsal birlik çağrısıdır. Özellikle Anadolu’da halk, selâ ile cuma namazını hatırlar, ölüm haberini alır veya özel bir geceye hazırlandığını fark eder.
Diyanet’in de belirttiği gibi:
“Selâ, Anadolu’nun kutlu nefesidir. Bu topraklarda selâ, kalpten kalbe akan irfanın sesidir.”
