Peki, Türkiye'ye uygulanan ve F-35 projesinden çıkarılmaya neden olan bu yaptırımlar tam olarak nedir?
CAATSA Nedir?
CAATSA, İngilizce'de "Countering America's Adversaries Through Sanctions Act" kelimelerinin kısaltmasıdır ve Türkçe'ye "Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası" olarak çevrilir.
-
Yürürlüğe Giriş: 2 Ağustos 2017.
-
Amacı: ABD'nin ulusal güvenliğine tehdit olarak gördüğü İran, Rusya ve Kuzey Kore gibi ülkelere karşı yaptırımlar öngörür.
-
Türkiye'ye Uygulama Gerekçesi: Yasanın 231. maddesi, "Rusya Federasyonu’nun savunma ya da istihbarat sektörleri ile... önemli düzeyde alışverişte bulunan kişi ve kurumlara yaptırım uygulanmasını" öngörmektedir. Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alması, bu madde kapsamında değerlendirilmiş ve yaptırım kararı alınmıştır.
Türkiye'ye Uygulanan CAATSA Yaptırımlarının Kapsamı
Türkiye, S-400 alımı nedeniyle ABD'nin F-35 programından resmi olarak çıkarılmış ve CAATSA yaptırımlarına tabi tutulmuştur. ABD Başkanı, yasa gereği ilgili kişi ve kuruluşlara 12 maddelik yaptırım listesinden en az beşini uygulamak zorundadır.
Yaptırım Uygulanan Kişi ve Kurumlar:
CAATSA yaptırımları kapsamında, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve dönemin SSB Başkanı İsmail Demir dahil olmak üzere dört üst düzey görevliye yaptırım uygulanmıştı.
Uygulanan Bazı Yaptırımlar:
-
SSB'nin ABD'den ekipman ve teknoloji ihracat lisansı almasının engellenmesi.
-
SSB'nin uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden faydalanmasının engellenmesi.
-
Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ABD'ye giriş yasağı getirilmesi.
-
Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlarla ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi ve döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması gibi kısıtlamalar.
Trump'ın son açıklaması, bu yaptırımların siyasi bir pazarlık konusu olabileceği ve ikili ilişkilerin düzelmesi durumunda kaldırılabileceği sinyalini veriyor.
