Kadınların yaşamında doğal bir süreç olan menopoz, genellikle 49-51 yaş aralığında ortaya çıkarken, bazı kadınlarda 40 yaşından önce görülebiliyor. Bu duruma erken menopoz deniyor ve hem fiziksel hem de psikolojik açıdan ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Fatih Aktoz, erken menopozun nedenleri, belirtileri ve yönetimi hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
Erken Menopozun Olası Nedenleri
Doç. Dr. Aktoz, erken menopozun çeşitli nedenlerle ortaya çıkabileceğini belirtti:
-
Genetik yatkınlık
-
Otoimmün hastalıklar
-
Kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri
-
Yumurtalıklara zarar veren cerrahi müdahaleler
-
Çevresel toksinlere maruz kalma
Ailesinde erken menopoz öyküsü olan kadınların, bu durumu yaşama ihtimalinin daha yüksek olduğuna dikkat çekti.
Erken Menopoz Belirtileri
Erken menopoz, genellikle klasik menopoz belirtileri ile benzer şekilde seyrediyor. Bunlar arasında:
-
Adet düzensizlikleri veya tamamen kesilme
-
Kısırlık riski
-
Ateş basmaları ve aşırı terleme
-
Vajinal kuruluk, cinsel istekte azalma
-
Uyku bozuklukları
-
Ruh hali değişimleri, depresyon ve kaygı
-
Kemik erimesi (osteoporoz)
-
Ciltte kuruluk ve saç dökülmesi yer alıyor.
Tanı ve Testler
40 yaş altındaki kadınlarda adet görmeme ve yüksek Folikül Uyarıcı Hormon (FSH) seviyeleri, erken menopozun önemli göstergelerindendir.
-
Adet görenlerde: FSH testi için ideal zaman, döngünün 3. günü
-
Adet görmeyenlerde: Herhangi bir gün test yapılabilir
-
Ayrıca AMH testi ve ultrasonla yumurtalık rezervi değerlendirmesi de tanıda önemli rol oynar.
Erken Menopozda Yaşam Kalitesini Korumanın Yolları
Erken menopoz tamamen geri döndürülemese de uygun tedavilerle etkileri azaltılabiliyor:
-
Hormon replasman tedavisi ile östrojen ve progesteron eksikliği giderilebilir
-
Dengeli beslenme ve D vitamini, kalsiyum desteği
-
Sigara ve alkolden uzak durmak
-
Düzenli egzersiz
-
Psikolojik destek, ruhsal dengeyi korumada etkili
Anne Olmak İsteyenlere Umut: Yumurta Dondurma
Doç. Dr. Aktoz, doğurganlığını korumak isteyen kadınlar için yumurta dondurma seçeneğinin büyük avantaj sunduğunu belirtti. Bu işlem, yumurtalık rezervi tükenmeden önce yapılırsa, ileride tüp bebek tedavisiyle gebelik şansı sunabiliyor.
Erken menopoz, kadınların hem bedensel hem de ruhsal sağlığını etkileyen önemli bir durumdur. Bu nedenle kadınların adet düzenindeki değişiklikleri ve vücut sinyallerini ciddiye alması, gerekli durumlarda uzman desteğine başvurması büyük önem taşıyor.
